Hely levert vanuit 20 Hely Hubs verschillende deelvoertuigen en is een initiatief van de NS. De NS wilden namelijk kijken of en hoe zij een bijdrage konden leveren aan de beruchte ‘first and last mile’ en hoe zij “een rol konden spelen in de waardeketen van mobiliteit,” aldus Fawzi. Hoewel de NS (inmiddels samen met Pon) aandeelhouder is, is Hely een op zichzelf staand en opererend bedrijf met als doel om delen slimmer, leuker én duurzamer te maken.

Vanuit zijn expertise op het gebied van deelvervoer, deelt Fawzi zijn visie op mobiliteit en multimodaal vervoer.

Dit interview is onderdeel van een reeks interviews met mobiliteitsexperts uit ons rapport Visie op Mobiliteit: op weg naar 2050.

Aanbod creëert vraag

Fawzi signaleert een verschuiving van bezit naar gebruik, hoewel dat nog in stapjes gaat en in een relatief vroege fase zit: “De wereld gaat niet morgen opeens veranderen,” zegt hij. Hij ziet dat er veel verschillende nationale en internationale aanbieders van deelvoertuigen zijn. Dit komt volgens Fawzi omdat er vooral in steden steeds minder ruimte is en dat overheden aansturen op klimaatdoelstellingen en het efficiënt omgaan met publieke ruimtes. Steden zijn daardoor zeer restrictief als het aankomt op parkeren. Hoewel dit natuurlijk onhandig is voor (verstokte) autobezitters, is het de ideale voedingsbodem voor deelvervoerinitiatieven als Hely. Fawzi stelt dat technologie ook een factor is: “[Dat] maakt het steeds makkelijker om via je mobiele telefoon een voertuig te vinden, reserveren, ontsluiten en betalen. Daarmee wordt het makkelijker om gebruik te maken van verschillende vormen van deelvervoer.” Daarnaast denkt hij dat het aanbod de vraag creëert: “Niemand vroeg tien jaar geleden om een elektrische bakfiets, maar nu ze beschikbaar zijn, willen mensen ze wel.” Dat zal ook gebeuren met multimodaliteit; als het wordt aangeboden, zullen mensen het gaan gebruiken.

Nieuwe wijken, nieuw vervoer

Als het aan Fawzi ligt, is elke nieuwbouwwijk straks uitgerust met een Hely Hub, wat het voor bewoners veel makkelijker maakt om met slechts één app verschillende vormen van mobiliteit te boeken, afhankelijk van wat ze op dat moment nodig hebben. Het is hem echter wel opgevallen dat gemeentes vaak wel “iets willen met [mobiliteits]hubs”, maar eigenlijk niet precies weten hoe ze dat aan moeten pakken en hoe ze alle partijen bij elkaar moeten brengen. Laat dat nou net één van die dingen zijn waar Hely in uitblinkt. Daarnaast zijn vastgoedpartijen over het algemeen nogal conservatief en gaan ervan uit dat bewoners gewoon hun auto voor de deur willen hebben. Hely heeft hun kunnen laten zien dat er juist heel veel te winnen valt met de toevoeging van deelvervoer. Ze hebben hierin een adviserende rol en Fawzi weet inmiddels precies aan welke eisen een hub moet voldoen om bij het leefgebied te passen.

“Ruimtegebrek in steden is de ideale voedingsbodem voor deelvervoer initiatieven”

Deelvervoer wordt de norm

Afgezien van zijn eigen toekomstdromen voor Hely, heeft Fawzi ook nog wel wat ideeën over toekomstige mobiliteit in het algemeen. Zo denkt hij dat er over vijf jaar meerdere grote internationale aanbieders zullen zijn die verschillende multimodaliteiten aan zullen bieden. “Dat zal echt een verandering teweeg gaan brengen,” voorspelt hij. Ook denkt hij dat OV en deelvervoer veel meer met elkaar gecombineerd zullen worden in de komende vijf jaar. In nieuwbouwwijken wordt deelvervoer de norm: “Deels omdat het wordt opgelegd door gemeentes en projectontwikkelaars, maar ook omdat er nog nauwelijks parkeerplaatsen zullen zijn.”

Mobiliteit verbonden door IoT

Als we hem vragen hoe hij vervoer en mobiliteit over 30 jaar voor zich ziet, voorspelt hij dat we “heel veel andere typen voertuigen [zullen] hebben”, zoals bijvoorbeeld elektrische drones. “Dit zal een enorme impact hebben op de ruimtelijke inrichting van steden,” zegt hij. Volgens hem zijn gemeentes nu al bezig met het zo inrichten van de openbare ruimtes dat ze op de lange termijn ook geschikt zijn voor andere voertuigen. Het zal dan ook veel eenvoudiger zijn om d.m.v. Internet of Things (IoT) bijvoorbeeld een elektrische of zelfrijdende auto voor je deur te laten verschijnen m.b.v. een app op je mobiele telefoon. “Als we die dan nog hebben,” lacht hij, “misschien zijn apps tegen die tijd wel hopeloos ouderwets.” Hij denkt namelijk dat in 2050 alles uitgerust zal zijn met IoT: “We hebben tegen die tijd 8G, de rekenkracht van chips verdubbelt, terwijl de prijs verlaagt en [dat betekent dat] koelkasten, koffiekopjes, kleding en boeken allemaal […] met elkaar kunnen communiceren, zonder dat je daar opdracht voor hoeft te geven. Hetzelfde geldt voor voertuigen.”

Stop met pilots en experimenteren

En wie is er dan verantwoordelijk voor deze mobiliteitstransitie? Fawzi noemt het een “open deur”, maar hij denkt dat het de samenleving als geheel is, iedereen in de waardeketen. Ook denkt hij dat het zal helpen om niet meer te spreken over pilots en experimenten: “We moeten ophouden het woord experiment te gebruiken. Dat maakt het te klein en wekt de indruk van tijdelijkheid waardoor het lijkt alsof we er zomaar mee kunnen stoppen.” Tot slot zou de overheid een groter percentage van het geld dat ze nu besteden aan infrastructuur en het OV moeten investeren in deelvervoer, vindt Fawzi. “Als je 1% van het geld dat aan OV wordt besteed aan deelvervoer zou besteden, dan kun je de wereld veranderen. ‘Put your money where your mouth is’! En laat het anders aan de markt over.”

Niet techniek, maar mentaliteit is het probleem

In 2050 hebben we geen mobiliteitsprobleem meer. Er is namelijk door alle technologische ontwikkelingen en het steeds verder uitbreidende aanbod “echt geen reden meer om mobiliteitsproblemen te hebben”. Het enige obstakel zou onze mentaliteit kunnen zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mentaliteit ten aanzien van thuiswerken. Hier was Fawzi 20 jaar geleden al mee bezig, maar het krijgt nu – onder invloed van de coronacrisis – pas voet aan de grond: “Dat gaat een flinke verandering teweegbrengen en dat komt niet door de technologische mogelijkheden, maar door een mentaliteitsverandering,” concludeert hij.

“Als je 1% van het geld dat aan OV wordt besteed aan deelvervoer zou besteden, dan kun je de wereld veranderen.”

3 lessen

2020 Als we deelvervoer aanbieden zullen mensen er gebruik van maken en zal de verschuiving van bezit naar gebruik zich nog verder ontwikkelen

2025 We moeten niet meer experimenteren, maar dóen en de overheid moet (veel) meer investeren in deelvervoer

2050 Vervoersmiddelen die we over 30 jaar zullen hebben, zullen verbonden zijn door IoT en flinke impact hebben op de ruimtelijke inrichting

Lees het complete rapport

Mobiliteit is een veelomvattend onderwerp, niet eenvoudig te overzien of te voorspellen. Om te begrijpen hoe mobiliteit zich zal ontwikkelen richting 2050 besloot INFO om elf experts van marktpartijen, de overheid en academici te vragen naar hun visie op toekomstige mobiliteit. Deelnemers aan dit rapport zijn het KiM, ANWB, Hely, 9292, Ministerie van IenW, Parkbee, Gemeente Utrecht, De Verkeersonderneming, TU Delft, Lightyear en NS.

Op 25 juni 2020 lanceerden we dit rapport live met gasten van ANWB, Hely, NS en Ministerie IenW. Kijk de opname van de livecast hier terug.